Meester van het Bartholomeusaltaar
Een aantal retabels worden toegeschreven aan een kunstenaar of werkplaats die de naam heeft gekregen Meester van het Bartholomeusaltaar. Van deze meester wordt aangenomen dat hij werkte vanuit Nijmegen in dezelfde tijd dat het Antependium werd samengesteld. (Zie: Henri Defoer)
Een vermoedelijk Nijmeegs atelier op het einde van de 15e eeuw, daar blijven we even bij stil staan. De Meester van het Bartholomeusaltaar is zonder twijfel een groot vakman. Hij kent zijn pappenheimers, want diverse beroemde werken van andere meesters zijn herkenbaar in zijn werk. In die tijd geen ongebruikelijke actie – je signeerde je werk immers niet – waarmee indirect ook respect voor het oorspronkelijke kunstwerk werd uitgedrukt. Tegelijk maakt dat hem een beetje ‘ouderwets’. Zijn kunst is degelijk en prachtig maar niet vernieuwend.
Spontaan ga je je toch afvragen of er in de Stevenskerk een retabel van hem gehangen heeft. Maar we moeten nuchter zijn. Dat weten we (nog) niet. Op de triptiek van het Thomasaltar (1495-1500) te zien in het Wallraf-Richartz Museum in Keulen, zien we een stijlkenmerk van de Meester van het Bartholomeusaltaar namelijk twee heiligen die tegenover elkaar staan voor een brokaten wand. Het Antependium deelt dat stijlkenmerk, maar daar houdt het dan ook mee op wat een mogelijke relatie met de meester betreft.
Zijn vakmanschap blijkt ook bij het Kruis-altaar (1490-1495) met de bijna humoristische Trompe-l’oeil-effecten. Opvallend is ook de geraffineerde wijze waarmee hij de tekstinscriptie boven het kruis (pas in 1492 “ontdekt”) deels met de lijst verbergt om dat de gevonden oorspronkelijke inscriptie daar beschadigd is. (Zie: Catalogus WRM pag. 36-41)
